مرکز مبادله ارز و طلای ایران با اعلام جزئیات ششمین مرحله پیش‌فروش سکه طلا، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های عرضه و تنظیم بازار طلا را تشریح کرد. این مرحله که با هدف مدیریت تقاضا، جلوگیری از سفته‌بازی و کنترل قیمت‌ها طراحی شده است، با محدودیت خرید ۱۰ قطعه‌ای و به شیوه حراج برگزار خواهد شد. تفاوت مهم این دوره با مراحل قبلی، حذف قیمت قطعی و الزام متقاضیان به ثبت قیمت پیشنهادی است؛ موضوعی که نشان‌دهنده حرکت بازار طلا به سمت سازوکاری شفاف‌تر و مبتنی بر کشف قیمت است.
زمان‌بندی پیش‌فروش؛ شرایط و محدودیت‌ها
طبق اعلام رسمی، پیش‌فروش در روز دوشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۴ از ساعت ۸ صبح تا ۱۶ برگزار می‌شود و متقاضیان باید پیش از آن، در بازه زمانی ۲۴ و ۲۵ آبان کل مبلغ سفارش خود را به همراه کارمزد واریز کنند.
در این مرحله، هر فرد حداکثر ۱۰ قطعه سکه می‌تواند سفارش دهد که ترکیب آن شامل:
-
۳ قطعه سکه تمام بهار آزادی
-
۷ قطعه ربع سکه بهار آزادی
است. این سقف خرید برای جلوگیری از تقاضای هیجانی و ایجاد تعادل در بازار طلا تعیین شده است.
سقف کلی سفارشات سه‌ماهه
مرکز مبادله اعلام کرده است که مجموع سفارشات تخصیص‌یافته هر متقاضی در سه مرحله پیشین (شهریور، مهر و آبان) نباید از ۱۵ قطعه تجاوز کند.
بنابراین اگر فردی در ماه‌های قبل بخشی از سهمیه خود را مصرف کرده باشد، برای این مرحله فقط به اندازه ظرفیت باقیمانده مجاز به ثبت سفارش است. این ظرفیت از طریق بخش پروفایل در سامانه پیش‌فروش قابل مشاهده است.
شیوه قیمت‌گذاری؛ کشف قیمت به روش حراج
بر خلاف مراحل قبلی که قیمت‌ها از قبل مشخص بود، این بار قیمت قطعی وجود ندارد. متقاضیان باید قیمت پیشنهادی خود را در سامانه market.ice.ir ثبت کنند.
این روش موجب رقابتی شدن روند خرید، شفافیت بیشتر و حذف رانت احتمالی در تعیین قیمت می‌شود.
کارمزد و نحوه محاسبه
هزینه کارمزد در این پیش‌فروش برابر است با:
-
۰.۱ درصد (یک در هزار) ارزش سفارش
این کارمزد هنگام واریز مبلغ سفارش اخذ می‌شود و غیرقابل برگشت است.
تحویل سکه؛ از ۳۰ بهمن ۱۴۰۴
سکه‌های پیش‌فروش شده از تاریخ ۳۰ بهمن ۱۴۰۴ آماده تحویل خواهند بود.
نوع سکه‌های عرضه‌شده نیز شامل:
-
سکه تمام بهار آزادی (امامی)
-
ربع سکه بهار آزادی
هر دو با ضرب سال ۱۴۰۳
می‌باشد که از نظر وزن و عیار مطابق استانداردهای بانک مرکزی ضرب شده‌اند.
شرایط شرکت‌کنندگان
تمام اشخاص حقیقی ایرانی بالای ۱۸ سال امکان حضور در این طرح را دارند. شرط اصلی، ثبت‌نام در سامانه مرکز مبادله و احراز هویت است.
افراد دارای سابقه سفارش در مراحل قبلی یا حتی بدون سابقه، می‌توانند در این دوره شرکت کنند. محدودیت‌ها صرفاً مربوط به سقف خرید و تعداد کل سفارش‌هاست.
هزینه‌های تحویل و انبارداری
مرکز مبادله اعلام کرده است که هزینه تحویل و انبارداری به‌صورت مرحله‌ای محاسبه می‌شود. این هزینه‌ها هنگام دریافت سکه در شعب بانک عامل پرداخت خواهد شد:
| بازه زمانی دریافت | هزینه تحویل (هر قطعه) | هزینه انبارداری (هر قطعه) |
|---|---|---|
| روز سررسید تا ۷ روز کاری بعد | ۳۰ هزار تومان | صفر |
| ۸ تا ۲۱ روز کاری پس از سررسید | ۳۰ هزار تومان | ۵۰ هزار تومان روزانه |
این جدول نشان می‌دهد که تأخیر در مراجعه می‌تواند هزینه قابل توجهی برای خریداران ایجاد کند.
قوانین انصراف از پیش‌خرید
امکان انصراف در این طرح فراهم شده است، اما بازه زمانی مشخصی دارد:
-
از ۸ آذر ۱۴۰۴ تا ۱۰ روز کاری قبل از سررسید (۱۴ بهمن ۱۴۰۴)
در صورت ثبت انصراف:
-
مبلغ سفارش پس از کسر کارمزد
-
ظرف هفت روز کاری
به متقاضی بازگردانده می‌شود.
لازم به ذکر است که کارمزد پرداخت‌شده قابل برگشت نیست.
عدم مراجعه برای دریافت سکه
اگر فردی تا ۲۱ روز کاری پس از سررسید برای دریافت مراجعه نکند:
-
معامله لغو می‌شود
-
مبلغ واریزی پس از کسر هزینه‌ها و کارمزد به حساب فرد برگشت داده خواهد شد
این تصمیم برای جلوگیری از انباشت سفارشات و تسهیل روند تحویل اتخاذ شده است.
اهمیت اقتصادی این مرحله از پیش‌فروش
برگزاری ششمین پیش‌فروش در شرایطی انجام می‌شود که بازار طلا طی ماه‌های اخیر با نوسانات شدید مواجه بوده است. مرکز مبادله با استفاده از سازوکار حراج و محدودیت‌های خرید، به‌دنبال سه هدف اصلی است:
-
جلوگیری از افزایش تقاضای سرمایه‌ای
-
مدیریت بازار در برابر نوسانات ارز و قیمت جهانی طلا
-
ایجاد شفافیت در عرضه و تقاضا
از سوی دیگر، ضرب سکه‌های ۱۴۰۳ و تعیین زمان مشخص برای تحویل، به ایجاد ثبات در زنجیره عرضه کمک می‌کند و از احتکار احتمالی جلوگیری خواهد کرد.
جمع‌بندی
ششمین پیش‌فروش سکه طلا با تغییرات مهمی همراه است؛ از جمله ثبت قیمت پیشنهادی به روش حراج، سقف خرید ۱۰ قطعه‌ای و محدودیت مجموع سفارش‌های سه‌ماهه. تحویل سکه از ۳۰ بهمن آغاز می‌شود و خریداران باید به هزینه‌های انبارداری و بازه‌های مجاز تحویل توجه ویژه داشته باشند. این مرحله یکی از مهم‌ترین ابزارهای کنترل بازار طلا در ماه‌های پایانی سال محسوب می‌شود.
