در یکی از مهم‌ترین رویدادهای تخصصی حوزه مالی کشور، همایش «استاندارد حسابداری ۴۳ و نقش هوش مصنوعی در تصمیم‌سازی مالی» با حضور صدها کارشناس، استاد دانشگاه و فعال صنعت نرم‌افزار در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد. این برنامه به همت شرکت نرم‌افزاری قیاس و با هدف بررسی تأثیر فناوری‌های نوین بر آینده حسابداری ایران شکل گرفت.
🔹 هوش مصنوعی، همکار جدید حسابداران
در ابتدای رویداد، دکتر افشین قاسمی، مدیرعامل شرکت نرم‌افزاری قیاس، با اشاره به تغییر بنیادین در نگرش صنعت حسابداری گفت:
«هوش مصنوعی نیامده است تا جای حسابدار را بگیرد؛ بلکه آمده تا او را از کارهای تکراری آزاد کند و تمرکز نیروی انسانی را به تحلیل، تصمیم‌سازی و راهبری هوشمند کسب‌وکارها معطوف نماید.»
وی افزود که تحول حسابداری در عصر دیجیتال صرفاً به فناوری محدود نمی‌شود، بلکه نوع نگاه ما به فرآیندها، ارزش‌آفرینی و تحلیل داده‌ها نیز باید دگرگون گردد. به باور او، شرکت قیاس در تلاش است تا «تفکر مسئله‌محور و تحلیلی» را جایگزین نگاه سنتی ثبت و نگهداری داده‌ها کند.
🔹 استاندارد حسابداری ۴۳؛ چارچوب جدید شناسایی درآمد
در بخش تخصصی این همایش، سه تن از اساتید برجسته حسابداری، دکتر باقرآبادی، دکتر هدایتی و استاد قبول، به تحلیل استاندارد حسابداری ۴۳ پرداختند. این استاندارد، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تغییرات نظام مالی کشور، نحوه شناسایی درآمد را در پنج مرحله تعریف می‌کند:
-
شناسایی قرارداد با مشتری
-
تعیین تعهدات عملکردی
-
تعیین قیمت مبادله
-
تخصیص قیمت به تعهدات
-
شناسایی درآمد در زمان تحقق تعهد
سخنرانان تأکید کردند که درک اقتصادی قراردادها، کلید اجرای درست این استاندارد است. به گفته دکتر باقرآبادی، «اگر حسابدار نتواند ماهیت اقتصادی قرارداد را بفهمد، ثبت‌های مالی او تنها ظاهر اعداد را نمایش می‌دهد، نه واقعیت اقتصادی سازمان را.»
🔹 چالش‌های پیاده‌سازی و نقش فناوری
در ادامه، دکتر هدایتی به دشواری‌های پیاده‌سازی استاندارد ۴۳ اشاره کرد و گفت بسیاری از شرکت‌ها هنوز در تفکیک تعهدات عملکردی یا محاسبه درآمدهای مشروط (مانند خدمات پس از فروش یا گارانتی‌ها) دچار ابهام‌اند. او افزود:
«اینجا دقیقاً جایی است که فناوری، به‌ویژه هوش مصنوعی، می‌تواند وارد عمل شود و با تحلیل خودکار داده‌ها و قراردادها، دقت محاسبات را افزایش دهد.»
🔹 هوش مصنوعی در خدمت امنیت و تحلیل مالی
در ادامه برنامه، حسین قاسمی، مدیر ارشد محصول شرکت قیاس، به معرفی رویکرد قیاس در توسعه ابزارهای هوشمند مالی پرداخت. او با اشاره به روند جهانی دیجیتالی‌شدن نرم‌افزارهای مالی در پلتفرم‌هایی مانند SAP و Oracle گفت:
«در قیاس، تلاش کرده‌ایم نسخه بومی از این تحول را توسعه دهیم؛ هوش مصنوعی در حسابداری، قرار نیست جایگزین انسان شود، بلکه او را از کارهای تکراری رها می‌کند تا بر تحلیل و تصمیم‌سازی متمرکز شود.»
به گفته او، هوش مصنوعی امروز در سامانه‌های مالی قیاس قادر است:
-
تماس‌های مشتریان را تحلیل و دسته‌بندی کند.
-
منابع درآمدی پنهان را شناسایی نماید.
-
رفتارهای مشکوک پرداخت را تشخیص دهد.
-
و در نقش دستیار امنیت مالی، از خطاها و سوء‌استفاده‌های احتمالی جلوگیری کند.
🔹 ایجنت‌های هوشمند؛ تصمیم‌گیران جدید در حسابداری
در بخش بعدی، دکتر فرشاد حق‌پناه، دکتری مدیریت کسب‌وکار مالی، سخنرانی خود را با محوریت AI Agents ارائه داد. او گفت:
«ایجنت‌های هوشمند با دستیارهای دیجیتال تفاوت دارند؛ آن‌ها نه‌تنها کمک می‌کنند، بلکه تصمیم می‌گیرند. یک AI Agent می‌تواند قرارداد را بخواند، بندهای حقوقی را تشخیص دهد و حتی پیشنهاد اصلاح ارائه کند.»
وی تأکید کرد: «ماشین جای انسان را نمی‌گیرد، بلکه فردی جای شما را می‌گیرد که بهتر از شما از ماشین استفاده می‌کند.» او همچنین پیش‌بینی کرد که طی دو سال آینده، استفاده از هوش مصنوعی در سیستم‌های مالی ایران به سطحی گسترده خواهد رسید.
🔹 رونمایی از پلتفرم «هوش مصنوعی قیاس»
در بخش پایانی رویداد، ویدیوی رسمی پلتفرم هوش مصنوعی قیاس برای نخستین‌بار به نمایش درآمد. این پلتفرم با هدف تحلیل خودکار داده‌های مالی، شناسایی خطاها و ارائه پیشنهادهای اصلاحی طراحی شده و در چند شرکت منتخب به‌صورت آزمایشی اجرا شده است.
به گفته تیم توسعه قیاس، این سامانه قادر است بر اساس یادگیری ماشینی، الگوهای رفتاری کاربران و داده‌های مالی را تحلیل کرده و هشدارهای پیشگیرانه در مورد انحرافات یا اشتباهات احتمالی ارائه دهد.
🔹 آینده حسابداری؛ از ثبت تا تحلیل و از نظارت تا پیش‌بینی
در جمع‌بندی رویداد، سخنرانان بر این نکته تأکید کردند که آینده حسابداری در ایران و جهان به سمت تحلیل‌محوری و پیش‌بینی‌گری حرکت می‌کند. در این مسیر، نقش حسابدار از «ثبت‌کننده اطلاعات» به «تحلیل‌گر داده و تصمیم‌ساز مالی» تغییر خواهد یافت.
رویداد «حسابداری نوین» در دانشگاه صنعتی شریف، نقطه آغاز گفت‌وگوی جدی میان جامعه مالی و صنعت فناوری بود. ایران با معرفی محصول بومی هوش مصنوعی قیاس، گامی مهم در مسیر تحول دیجیتال حسابداری برداشت؛ تحولی که می‌تواند جایگاه کشور را در عرصه مدیریت هوشمند مالی ارتقا دهد.
