صادرات محصولات کشاورزی ایران در سال ۱۴۰۴ همچنان روندی مثبت و رو‌به‌رشد را تجربه می‌کند. یکی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی در این بخش، سیب تازه ایرانی است که به دلیل کیفیت بالا، تنوع گونه‌ها و مزیت رقابتی در قیمت، مورد استقبال بسیاری از کشورها قرار گرفته است.
بر اساس تازه‌ترین آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، در شش ماهه نخست سال جاری بیش از ۲۰۴ هزار تن سیب تازه (قرمز و سایر ارقام) از ایران صادر شده است. ارزش دلاری این صادرات حدود ۸۲ میلیون و ۲۱۶ هزار دلار برآورد می‌شود. این رقم نشان‌دهنده نقش مهم سیب در سبد صادرات غیرنفتی کشور است.
🌍 تنوع جغرافیایی خریداران سیب ایرانی
بررسی آمارهای صادراتی نشان می‌دهد که سیب ایرانی در نیمه نخست سال جاری به ۲۰ کشور مختلف در چهار قاره صادر شده است. این کشورها شامل مقاصدی در آسیای میانه، خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب آسیا هستند.
فهرست ۲۰ مقصد صادرات سیب ایران:
افغانستان، ازبکستان، فدراسیون روسیه، مغولستان، سریلانکا، قزاقستان، گرجستان، عراق، پاکستان، ترکمنستان، لیبی، سوریه، ترکیه، امارات متحده عربی، هند، تاجیکستان، کویت، فیلیپین، قطر و عمان.
این گستره جغرافیایی وسیع، نشان‌دهنده رقابت‌پذیری سیب ایرانی در بازارهای بین‌المللی است؛ به‌ویژه در شرایطی که کشورهای رقیب مانند ترکیه و چین نیز در صادرات سیب فعال هستند.
🍎 عراق، بزرگترین مشتری سیب ایران
بر اساس داده‌های رسمی، کشور عراق با اختلاف قابل توجه، رتبه نخست واردات سیب از ایران را به خود اختصاص داده است. پس از آن، پاکستان و امارات متحده عربی به ترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار دارند.
| کشور | حجم خرید (تن) | ارزش صادرات (دلار) |
|---|---|---|
| 🇮🇶 عراق | ۱۴۷,۰۰۰ | ۵۶,۰۰۰,۰۰۰ |
| 🇵🇰 پاکستان | ۱۸,۷۰۰ | ۷,۲۹۲,۰۰۰ |
| 🇦🇪 امارات متحده عربی | ۱۰,۰۰۰ | ۸,۳۵۵,۰۰۰ |
به گفته کارشناسان بازار کشاورزی، نزدیکی جغرافیایی، سلیقه مصرف مشابه و هزینه پایین حمل‌ونقل از عوامل اصلی افزایش صادرات سیب به کشورهای همسایه به‌ویژه عراق و پاکستان است.
📊 سهم سایر کشورها در بازار سیب ایرانی
علاوه بر سه مشتری اصلی، کشورهای دیگری نیز در نیمه نخست سال جاری واردکننده سیب ایران بوده‌اند. مقادیر اعلام‌شده از سوی گمرک به شرح زیر است:
-
ترکمنستان: ۶,۷۰۰ تن به ارزش ۲ میلیون و ۶۱۱ هزار دلار
-
سوریه: ۲,۴۷۴ تن به ارزش ۹۹۳ هزار دلار
-
ترکیه: ۲۱,۰۰۰ تن به ارزش ۹۰ هزار دلار
-
عمان: ۱,۶۹۱ تن به ارزش ۷۴۰ هزار دلار
-
فدراسیون روسیه: ۶۹۳ تن به ارزش ۳۱۱ هزار دلار
-
قزاقستان: ۱,۳۰۵ تن به ارزش ۵۲۶ هزار دلار
-
تاجیکستان: ۱,۰۰۰ تن به ارزش ۳۹۷ هزار دلار
-
لیبی: ۲۹۷ تن به ارزش ۱۶۱ هزار دلار
-
قطر: ۴۱۴ تن به ارزش ۱۸۸ هزار دلار
این آمار نشان می‌دهد که علاوه بر بازارهای سنتی منطقه، ایران توانسته در برخی بازارهای جدید مانند شرق آسیا (فیلیپین و سریلانکا) نیز جای پایی برای صادرات ایجاد کند.
🚢 تداوم روند صادرات در نیمه دوم سال
بررسی آمارهای گمرک از ابتدای مهرماه تا زمان انتشار این گزارش، حاکی از ادامه رشد صادرات سیب است. در این بازه، بیش از ۵۲ هزار تن سیب تازه به ارزش ۳۴ میلیون دلار از کشور صادر شده است.
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که با شروع فصل برداشت سیب در مناطق سردسیر کشور، روند صادرات تا پایان سال نیز ادامه یابد و مجموع ارزش صادرات سیب ایران در سال ۱۴۰۴ از مرز ۱۵۰ میلیون دلار عبور کند.
💬 دیدگاه کارشناسان بازار کشاورزی
«احمد کریمی»، تحلیلگر بازار محصولات کشاورزی، درباره این رشد صادراتی می‌گوید:
«سیب ایرانی از نظر طعم، ماندگاری و کیفیت پوست در سطح منطقه بی‌رقیب است. توسعه سردخانه‌ها و بهبود سیستم حمل‌ونقل یخچالی طی سال‌های اخیر باعث شده تا ایران بتواند بازارهای جدیدی را در جنوب و شرق آسیا هدف قرار دهد.»
به گفته او، اگر سیاست‌های تشویقی صادراتی و تسهیل در بازگشت ارز تقویت شود، ایران می‌تواند در میان سه صادرکننده برتر سیب در منطقه قرار گیرد.
📦 چالش‌ها و فرصت‌های صادرات سیب ایران
با وجود رشد قابل توجه صادرات، فعالان این حوزه همچنان با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. از جمله این چالش‌ها می‌توان به هزینه بالای بسته‌بندی، محدودیت‌های گمرکی، نبود برند بین‌المللی قوی و نوسانات ارزی اشاره کرد.
با این حال، فرصت‌هایی مانند افزایش تقاضای کشورهای عربی برای میوه تازه و گسترش خطوط حمل‌ونقل بین‌المللی ایران، نویدبخش رشد بیشتر صادرات در سال آینده است.
🧾 جمع‌بندی
صادرات بیش از ۸۲ میلیون دلار سیب تازه در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، نشانه‌ای از توان بالای کشاورزی ایران در عرصه بین‌المللی است. حضور فعال در بازار ۲۰ کشور و افزایش صادرات به عراق، پاکستان و امارات، جایگاه سیب ایرانی را در تجارت جهانی تقویت کرده است.
اگر روند فعلی ادامه یابد، می‌توان انتظار داشت که در پایان سال، سیب ایرانی به یکی از سه کالای اصلی صادرات کشاورزی کشور تبدیل شود.
